In het Zandenbos bij Nunspeet start in de eerste week van januari 2026 een reeks boswerkzaamheden die maximaal tot 15 maart duren. Daarbij wordt hout geoogst, maar het uitgangspunt is een gezond, gevarieerd en duurzaam beheerd bos waarin ook ruimte blijft voor recreatie.
Aanpak van de houtoogst
In de komende periode vindt in het Zandenbos een dunning plaats: geselecteerde bomen worden geveld zodat andere bomen meer ruimte krijgen om uit te groeien. De te kappen bomen zijn vooraf zorgvuldig geselecteerd en gemarkeerd met een oranje stip, zodat het bos beheerd kan worden naar meer menging van boomsoorten en een betere structuur.
Volgens Staatsbosbeheer wordt nooit meer geoogst dan er jaarlijks bijgroeit, waardoor het karakter van het gebied als bos behouden blijft. Door te sturen op meer verschillende boomsoorten wordt het bos bovendien weerbaarder tegen ziekten, plagen en extremere weersomstandigheden, en neemt ook de soortenrijkdom aan dieren toe.
Machines en werkpaden
Voor de houtoogst wordt een harvester ingezet: een grote machine die bomen in één werkgang velt, onttakt en op lengte zaagt. Het tak- en tophout blijft in het bos liggen zodat voedingsstoffen terug kunnen keren in de bodem, wat goed is voor de bosbodem en de groei van andere planten.
Om schade aan de bodem te beperken zijn er vaste dunningspaden aangelegd waarover de machine eens in de paar jaar rijdt. Deze werkpaden zijn niet bedoeld voor recreanten en worden gebruikt om efficiënt te werken en kosten te besparen, zodat er meer middelen overblijven voor ander natuurbeheer.
Aandacht voor dieren
Omdat in het Zandenbos veel dieren leven, van algemene vogelsoorten tot bijzondere insecten en zoogdieren als vos, das, ree en wild zwijn, gaat een ecoloog vooraf elk bosvak na waar gewerkt wordt. Tijdens deze flora- en fauna-check wordt gekeken naar onder andere boomholtes, nesten, mierenhopen en dassen- en vossenholen, zodat deze niet beschadigd raken.
Deze plekken worden uitgespaard bij de houtoogst en in het veld gemarkeerd met lint, én op kaarten aangegeven voor de machinist. De controle gebeurt volgens de richtlijnen van de Gedragscode Zorgvuldig Bosbeheer, waarmee wordt voldaan aan de wettelijke natuur- en faunabescherming.
Bestemming van het hout
Na het vellen worden de stammen uit het bosvak gehaald, gesorteerd op kwaliteit en opgestapeld langs wegen of op daarvoor aangewezen plaatsen. Afhankelijk van diameter, rechtheid en lengte wordt het hout ingedeeld in sortimenten zoals langhout, zaaghout, vezelhout en OSB-grondstof.
Het geoogste hout is FSC-gecertificeerd en komt dus uit aantoonbaar duurzaam beheerde bossen van Staatsbosbeheer. Wie meer wil weten over de uiteindelijke toepassing van de verschillende sortimenten kan terecht op de website die specifiek inzicht geeft in de bestemming van dit hout.
Gevolgen voor paden en bereikbaarheid
Tijdens de werkzaamheden zijn sommige paden minder goed toegankelijk en worden langs bepaalde wegen houtstapels gevormd in afwachting van transport. Ook kunnen tijdelijke stapelplaatsen, zoals de parkeerplaats bij het Ronde Huis, (deels) niet beschikbaar zijn voor parkeerders.
Na afronding van de werkzaamheden worden paden en wegen zo snel mogelijk hersteld, afhankelijk van de weersomstandigheden, zodat recreanten weer goed het bos in kunnen. Voor vragen of extra informatie verwijst Staatsbosbeheer naar de eigen website en het e-mailadres van de betrokken medewerker.
Houtstapels foto: J. van Koten
